Inclusief spelen? “Wij noemen het liever samen spelen”, zegt Ilse van der Put, bendeleider van de Speeltuinbende. “We willen dat kinderen elkaar al in de zandbak ontmoeten, leren omgaan met verschillen en elkaar niet meer vreemd vinden. Spelen is de basis voor de samenleving. Als je samen speelt, kun je ook later in je leven makkelijker met elkaar omgaan.”
Een kind met een vriendje kan de hele wereld aan
donderdag 28 maart 2019
4 min
Het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap heeft veel in gang gezet. Nederland was een van de laatste landen dat het ratificeerde. Maar toen dat in 2016 uiteindelijk gebeurde, is daar wel direct een implementatietraject aan gekoppeld. Het raakt aan het hele leven: hoe kunnen mensen met een beperking wonen, werken, leven, spelen?
Spelen krijgt dus aparte aandacht. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Speeltuinbende trekken daarin samen op. Maartje van Boekel, projectleider Iedereen doet mee bij de VNG: “Van spelen wordt iedereen enthousiast. En het is iets waar gemeenten snel mee aan de slag kunnen. Als je daar resultaten kunt laten zien, is dat een goed vertrekpunt voor verdere inclusie.”
Spelen krijgt dus aparte aandacht. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Speeltuinbende trekken daarin samen op. Maartje van Boekel, projectleider Iedereen doet mee bij de VNG: “Van spelen wordt iedereen enthousiast. En het is iets waar gemeenten snel mee aan de slag kunnen. Als je daar resultaten kunt laten zien, is dat een goed vertrekpunt voor verdere inclusie.”
Iedereen welkom
Gebrek aan kennis over inclusief spelen is een eerste hobbel. Van Boekel: “Veel gemeenten denken meteen aan speeltoestellen. Moeten ze die dan allemaal gaan vervangen? De Speeltuinbende kan daarin helpen. Laten zien dat het veel meer gaat over plekken, speellandschappen.” Ilse van der Put: “Een Inclusive playground is een plek waar iedereen welkom is en kan komen. Van 0 tot 100, ook ouderen met rollator of scootmobiel, ook ouders in rolstoel of met kinderwagen.
De speelplek is zo ingericht dat elk kind andere kinderen kan ontmoeten en tot spelen kan komen. Wat je daarvoor doet in de inrichting is voor iedereen fijn. Structuur voor wie snel het overzicht verliest. Dekking voor wie graag eerst de kat uit de boom kijkt. Klimmogelijkheden voor wie veel energie heeft. Verharde paden voor wie wil of moet rollen. Onze vuistregel: 70 procent van de speelaanleidingen bereikbaar, 50 procent bespeelbaar, 100 procent welkom.”
Drempel is hoog
In dat ‘welkom’ zit een tweede hobbel. Want een goed ingerichte speelplek doet veel, maar is niet genoeg. “De sociale barrières zijn het grootst”, is de ervaring van Ilse van der Put. “Want kinderen met een beperking en hun ouders komen niet vanzelf. De drempel is hoog. Daar moet je samen met professionals aan werken. Artsen en fysiotherapeuten moeten kinderen bijvoorbeeld verwijzen naar de speeltuin. Of er eens een clinic geven. Spelen op recept.”
Daarmee kom je op een belangrijk aspect van de implementatie van inclusief spelen: spelen zit in veel gemeenten in het fysieke domein, maar je hebt het sociale domein nodig om te zorgen dat mensen ook echt komen. “Je moet dus samenwerken”, aldus Van der Put. “In een gemeente als Rotterdam zijn ze daarin al heel ver. Daar hebben ze het niet meer over speelplekken, maar over ontmoetingsplekken voor iedereen van 0 tot 100. Openbare ruimte, welzijn, sport en wonen zitten aan tafel. Dat maakt ook ander geld vrij, bijvoorbeeld uit Wmo en preventie.”
Leernetwerk
Om de kennis over samen spelen uit te dragen, zijn VNG en Speeltuinbende in februari jl. gestart met het Leernetwerk Samen Spelen. Van der Put is enthousiast: “We gaan werken aan een digitale toolbox, waarin we alle kennis en ervaring bereikbaar maken. Hoe maak je speelplekken die het wonen in een wijk fijner maken voor iedereen?” Tien gemeenten vormen de voorhoede. “Ze melden zich vlot aan, zonder subsidie, ze investeren zelf. Zo belangrijk vinden zij samen spelen.” De gemeenten zitten allemaal in een andere fase en hebben natuurlijk ook elk hun eigen visie. Van Boekel: “Zo komen alle aspecten vanzelf naar boven.”
Inclusieve generatie
Er is nog veel te doen. “In Nederland geldt de wet van de remmende voorsprong”, stelt Ilse van der Put. “Ooit waren we heel vooruitstrevend met Het Dorp. Prachtige voorziening, maar wel afgesloten van de rest van de samenleving. Dat geldt ook voor het uitstekende speciaal onderwijs. Op je 18de sta je op straat en wordt van je verwacht dat je je verder redt met behulp van je eigen netwerk. Maar als je altijd apart hebt gezeten, is iedereen in je netwerk ook gehandicapt.”
De droom van Ilse van der Put is een inclusieve generatie. “Dat jonge kinderen met en zonder handicap samen opgroeien. Zodat ze het – als ze volwassen zijn - volstrekt vanzelfsprekend vinden dat iedereen gewoon meedoet en eraan gewend zijn om met alle soorten mensen om te gaan. Een kind met een vriendje kan de hele wereld aan.”
Dit artikel is verschenen in BuitenSpelen 01/2019. Lees meer van BuitenSpelen in onze bibliotheek.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gouda is meest speelvriendelijke gemeente van Nederland
23 mei 2023Tijdens een feestelijke uitreiking is op het stadhuis van Leiden op 22 mei de Jantje Beton Prijs voor meest…
Lees verder »
Mentale speelruimte is net zo belangrijk als fysieke speelruimte
15 mei 2023Eén op de vijf kinderen van 6 t/m 12…
Top 3 nominaties Jantje Beton Prijs 2023 bekend
25 apr 2023De vakjury van Jantje Beton nomineert Gouda, Nijmegen en Rijswijk tot de top 3 meest speelvriendelijke gemeentes.…
Lees verder »
Lees nu het magazine 'Ruimte voor Spelen'
13 apr 2023In het nieuwste nummer van BuitenSpelen, laten we verschillende mensen aan het woord over het thema van dit…
Officiële richtlijnen mediagebruik kleine kinderen steeds vaker overschreden
27 mrt 2023Een op de vier ouders van 0- en 1-jarigen geeft aan dat hun kind minstens 2 uur per dag aan beeldschermen…
Smiley-terrein Enschede gaat op de schop
20 mrt 2023Smiley Stroinkslanden, Stichting Enschedese Speeltuinen en gemeente Enschede slaan de handen ineen! Samen…
1 op de 5 kinderen heeft te weinig tijd voor buitenspelen
8 mrt 2023Maar liefst 21 procent van de Nederlandse kinderen geeft aan te weinig tijd te hebben om buiten te spelen. Dat…
Welke gemeente is dit jaar de meest speelvriendelijke?
7 mrt 2023Gebiedsontwikkelaar AM en Jantje Beton slaan de handen ineen voor de Jantje Beton Prijs, de prijs voor de meest…
Lees verder »
Reactie toevoegen